Międzynarodowe badania kliniczne
Na całym świecie, wiele renomowanych ośrodków medycznych, specjalizujących się w diagnostyce i leczeniu raka prostaty, uczestniczy w prowadzeniu badań klinicznych dotyczących tego nowotworu. Urolodzy oraz onkolodzy w najlepszych centrach medycznych w Europie i Stanach Zjednoczonych wciąż poszukują jeszcze lepszych i nowocześniejszych metod leczenia raka gruczołu krokowego.
HIFU CLINIC Centrum Leczenia Raka Prostaty, oraz współpracujące z nim ośrodki medyczne, uczestniczą w naborze pacjentów do tego typu najnowocześniejszych metod leczenia w trakcie badań klinicznych. W ostatnim czasie wiele z nich dotyczy zastosowania immunoterapii w leczeniu raka stercza. Warto zaznaczyć, że uczestnictwo w badaniu klinicznym pozwala na uzyskanie dostępu do terapii, które najczęściej dopiero po wielu latach trafiają na rynek, a ich ceny w pierwszych latach sprzedaży sięgają nawet kilkuset tysięcy złotych za cykl terapii. Udział w badaniach klinicznych jest ściśle regulowany prawem oraz regulacjami komisji etycznych, w celu zapewnienia uszanowania wszelkich praw pacjenta. Udział w badaniach klinicznych jest zawsze bezpłatny i na każdym etapie protokołu istnieje możliwość zrezygnowania ze stosowanej terapii.
W celu wstępnego ustalenia możliwości uczestnictwa pacjenta w badaniach klinicznych przeprowadzanych w Polsce i na świecie, prosimy o umówienie konsultacji.
Prowadzone badania
GVAX-Pca®
GVAX-Pca® to jedna ze szczepionek uzyskiwanych z komórek raka prostaty. Na skutek modyfikacji genetycznej wydziela ona GM-CSF. W tym przypadku antygenem są całe komórki nowotworu, które po prezentacji przez APC (antigen presenting cells- APCs) stymulują odpowiedź immunologiczną organizmu z udziałem limfocytów T i makrofagów.
II faza badań klinicznych preparatu GVAX-Pca® dowiodła jej immunogenności, aktywności klinicznej oraz bezpiecznego profilu tej szczepionki. Pacjenci, którzy otrzymywali GVAX mieli obniżone stężenie markerów związanych z aktywnością osteoklastów (przerzuty do kości) oraz wydłużał się u nich czas do progresji choroby. Dowiedziono również, że terapia z zastosowaniem GVAX-Pca® wydłuża przeżycie, a efekt jest proporcjonalny do dawki. Co istotne, jednocześnie wraz ze wzrostem dawki, ryzyko działań niepożądanych nie zmienia się istotnie. Objawy uboczne jakie zanotowali pacjenci dotyczyły odczynu w miejscu iniekcji oraz uczucia zmęczenia.
Badania nad preparatem GVAX-Pca trwają. Również rozważane jest łączenie tej szczepionki z wykorzystaniem innych preparatów, w tym chemioterapeutyków.
SIPULEUCEL-T (Provenge®)
Sipuleucel-T (Provenge®) jest jedynym z preparatów zarejestrowanym przez U.S. Food and Drug Administration (FDA) do leczenia chorych z bezobjawowym lub minimalnie objawowym nowotworem gruczołu krokowego opornym na kastrację. Celem szczepionki Sipuleucel-T jest stymulacja reakcji limfocytów T przeciw komórkom raka stercza. Podaje się ją w 3 iniekcjach, co 2 tygodnie. Sipuleucel-T (Provenge®) działa w sposób indywidualny u każdego pacjenta i musi być specjalnie przygotowana. Poprzez działanie układu odpornościowego poszukiwane są komórki rakowe w organizmie pacjenta i następnie niszczone.
III faza badań klinicznych nad szczepionką Sipuleucel wskazała w porównaniu z podaniem placebo:
- dłuższe przeżycie całkowite pacjentów o około 4 miesiące (3,9-4,3 miesiąca w zależności od badania);
- niski odsetek działań niepożądanych, głównie były one o charakterze objawów grypopodobnych (dreszcze, ból głowy, stan podgorączkowy)
- wzrost prawdopodobieństwa przeżycia 36 miesięcy o 8,7% (31,7 vs 23%).
- Badania nad lekiem wskazują na trwałe efekty leczenia, obserwowane u większości pacjentów nawet przez 26 tygodni od rozpoczęcia leczenia.
PROSTVAC®
W nowoczesnej urologii, w leczeniu metodą immunoterapii, stosuje się preparaty z użyciem wektorów wirusowych. Dzięki użyciu tego typu szczepionki dochodzi do kontrolowanego „zakażenia”, za którego pośrednictwem odbywa się stymulacja uklądu odpornościowego przeciwko komórkom nowotworowym. Główne zalety użycia całych wirusów w szczepionkach obejmują wykorzystanie naturalnej immunogenności wirusa oraz możliwość wykorzystania wysokiego poziomu ekspresji genów.
Szczepionka PROSTVAC® jest oparta na wirusach z rodziny poxviridae. Wirusy te zawierają DNA ludzkiego białka PSA oraz 3 współstymulujące czynniki (m.in. GM-CSF), które mają znaczenie w stymulacji odpowiedzi odpornościowej.
W badaniach klinicznych I fazy, szczepionka PROSTVAC®, wykazała aktywność immunologiczną połączoną z bezpiecznym profilem klinicznym. Badania II fazy przyniosły kolejne pozytywne wyniki wskazujące na wydłużenie czasu do progresji PSA i wydłużenie przeżycia u większości chorych mężczyzn. Trwa obecnie badanie III fazy z udziałem pacjentów z rakiem prostaty opornym na kastrację, bezobjawowym lub minimalnie objawowym.
Dr Marek Filipek jest głównym badaczem w jednym z polskich ośrodków prowadzących badanie PROSPECT , dotyczące szczepionki PROSTAVAC. Rekrutacja do tego badania klinicznego jest już zamknięta.
PRZECIWCIAŁA PRZECIWKO PSMA
PSMA (prostate specific membrane antigen) to glikoproteina, która znajduje się na powierzchni błony komórkowej komórek prostaty, tych prawidłowych i zmienionych nowotworowo. Po wdrożeniu leczenia antyandrogenowego dochodzi do wzrostu ekspresji PSMA.
Przeciwciałem monoklonalnym skierowanym przeciwko zewnętrznej domenie PSMA jest J591.Do celów terapeutycznych postuluje się wykorzystanie radionuklidów wiązanych z J591. W II fazie badania klinicznego nad radioaktywnym lutetem związanym z J591, w którym brało udział 30 pacjentów, zaobserwowano obniżenie stężenia PSA o >50% u 10% chorych oraz o 30% u 30% pacjentów. Trombocytopenia była najczęściej obserwowanym działaniem niepożądanym. Obecnie trwa badanie II fazy w grupie chorych z rakiem stercza opornym na kastrację wysokiego ryzyka i progresją biochemiczną. PSMA ma rosnące zastosowanie w diagnostyce raka stercza.
PRZECIWCIAŁA – IPILIMUMAB®
Ipilimumab® jest ludzkim monoklonalnym przeciwciałem anty-CTLA-4. Blokada tego receptora może hamować aktywność limfocytów T i wzmacniać reakcję przeciw komórkom nowotworowym w gruczole krokowym. I faza badania klinicznego nad Ipilimumabem, w grupie 14 pacjentów, wskazała na długotrwały spadek PSA o ponad 50% u 15% pacjentów.
Skuteczność na podobnym poziomie została odnotowana w badaniu klinicznym II fazy, które oceniało szczepionkę w monoterapii i terapii łączonej z preparatem o nazwie docetaksel. Przeciwciała Ipilimumab wykorzystywano również w terapii łączonej ze szczepionką GVAX-Pca®, gdzie uzyskano skuteczność na poziomie 25% (spadek PSA o >50%).
Dotychczas przeprowadzone badania kliniczne nad tą szczepionką pokazały bezpieczny profil jej działania. Zanotowano jednak wysoki odsetek zdarzeń niepożądanych. Wśród skutków ubocznych stosowania ipilimumabu odnotowano ból stawów, ból mięśni, uczucie zmęczenia, nudności, biegunkę, zaparcia, stan zapalny jelit, zapalenie wątroby, niedoczynność nadnerczy oraz reakcje miejscowe. Obecnie zakończyła się rekrutacja do badania III fazy, oceniającego skuteczność ipilimumabu w porównaniu z placebo u pacjentów z rakiem stercza opornym na kastrację po radioterapii.
