Oznaczenie Stężenia PSA - Diagnostyka Nowotworu ProstatyWszystko co Pacjent powinien wiedzieć o urologii

Czym jest oznaczenie stężenia PSA?

PSA (Prostate Specific Antigen), czyli swoisty antygen sterczowy – jest glikoproteiną wytwarzaną przez komórki nabłonka gruczołowego i służy do rozpoznawania oraz monitorowania przebiegu raka prostaty oraz łagodnego przerostu tego gruczołu.

Nie ma normy stężenia PSA we krwi. Przyjmuje się że wraz ze wzrostem stężenia PSA, wzrasta ryzyka wykrycia u danego mężczyzny raka prostaty.

Według wytycznych Europejskiego Towarzystwa Urologicznego - stężenia PSA >1ng/ml w 40 roku życia lub >2ng/ml w 60 roku życia powinny prowokować rozszerzenie diagnostyki.

Należy jednak pamiętać, że swoisty antygen sterczowy produkowany jest także przez zdrowy nabłonek w obrębie gruczołu krokowego i jest obecny w surowicy zarówno u osób z prawidłowym gruczołem, z jego łagodnym przerostem a także rakiem. Dużą rolę odgrywa również sam poziom antygenu w surowicy. Szacuje się, że rozpoznanie raka zostaje potwierdzone u blisko ¼ Pacjentów ze stężeniem PSA przekraczającym 4 ng/ml, ale już u około 2/3 Pacjentów ze stężeniem PSA powyżej 10 ng/ml.

Jaki jest cel oznaczenia stężenia PSA?

Celem badania jest diagnostyka w kierunku wykrycia raka prostaty. Pomimo jego ograniczeń oraz kontrowersji dotyczących stosowania jako badanie „przesiewowe”, oznaczenia stężenia PSA jest najczęściej wykonywanym w diagnostyce raka stercza. Nowoczesne badania jak PCA3 oraz Badanie 4K w nadchodzących latach najpewniej zastąpią to badanie cechujące się ograniczoną swoistością.

Jak przebiega badanie oznaczenia stężenia PSA?

Właśnie ze względu na nie specyficzność badania poziomu tego antygenu w surowicy nie może ono być jedyną formą badania przesiewowego i zalecane jest jego wykonywanie w połączeniu z oceną prostaty w badaniu przez odbytnicę (DRE). Uzupełnieniem badania może być oznaczenie frakcji wolnej. Proporcja frakcji wolnej do stężenia całkowitego może pomóc w interpretacji prawidłowego lub też nieprawidłowego wyniku stężenia całkowitego swoistego antygenu sterczowego.